Il concetto di mores come oggetto dell’infallibilità del Magistero della Chiesa

Abstract

Jednym z warunków, które decydują o rozpoznaniu w nauczaniu Papieża lub Kolegium Biskupów charakteru nieomylnego jest zacieśnienie przedmiotu tego nauczania do kwestii wiary i moralności (fide et mores). O ile pierwszy człon tego wyrażenia nie przedstawiał specjalnych trudności w interpretowaniu go przez teologów o tyle drugi, mores, wiązał się z pewnymi problemami w określeniu jego znaczenia. Już pobieżny rzut oka na to jak mores były rozumiane na terenie teologii, pokazuje sporą rozpiętość treści jaką wiązano z tym pojęciem. Były to więc: praktyki i zwyczaje Kościoła Apostolskiego, dyscyplina, życie liturgiczne, obyczaje itp. Spojrzenie na pojęcie mores obecne w tekstach Soboru Trydenckiego, od którego zyskuje ono miano obywatelstwa w języku teologicznym, poprzez Sobory Watykański I i Watykański II aż do Magisterium Papieża Jana Pawła II, uwidoczniło zjawisko ewolucji jaką termin ten przeszedł w historii teologii. W okresie Soboru Trydenckiego mores pojmowano jako elementy dyscypliny związanej z życiem religijnym i sprawowaniem kultu, nie wyłączając jednak interpretacji tego pojęcia w wymiarze specyficznie etycznym. Ograniczenie terminu mores jedynie do kwestii praktyk życia religijnego, liturgicznego i dyscyplinarnego Kościoła zanika całkowicie w kontekście nauczania Soborów Watykańskiego I i Watykańskiego II. Tutaj pojęcie to znajduje się w ścisłym odniesieniu do kwestii wiary i obejmuje te elementy doktryny moralnej, które zawierają się w depozycie Objawienia. Z analizy przeprowadzonej w oparciu o szereg dokumentów nauczania Kościoła, gdzie pojawia się pojęcie mores, dochodzimy do wniosku, że termin ten należy rozumieć jako podstawowe zasady doktryny moralnej należące do depozytu Objawienia, które znajdują się w ścisłym odniesieniu do kwestii wiary, jako ich konkretna realizacja i aplikacja w życiu i postępowaniu.